تذکره روز روشن
نویسنده: مولوی محمدمظفر حسین صبا
از مقدمه کتاب:
تذکره روز روشن مشتمل بر شرح حال مختصر یا مفصل و منتخب اشعار 2410 نفر از شعرای فارسی زبان ایرانی، ترکستانی، تاجیکی، افغانستانی، هندی مسلمان و هندوست. تالیف آن در سال 1296 قمری به پایان رسیده و به سال 1297 بر حسب دستور نواب سید محمد صدیق حسن خان در چاپخانه شاهجهانی واقع در بهوپال به چاپ سنگی رسیده است. و اینک پس از 88 سال بار دیگر به سرمایه کتابخانه رازی و تصحیح و تحشیه این بنده در مطبعه اسلامیه در شهر طهران چاپ می شود.
یکی از محاسن این تذکره همانا درج شرح حال و اشعار اکثر شعرای هندی پارسی گو است که در تذکره های ایرانی نیامده است. کتاب از حیث جمله بندی و عبارت پردازی چون نگارنده آن هندی است ناچار به سبک هندی نوشته شده و با ترکیبات صحیح زبان فارسی و دستور آن زیاد تطبیق نمی کند و گاه مولف عبارات مسجع و مصنوع در کتاب خود آورده است که بی شباهت به مندرجات "تاریخ وصاف" یا "دره نادره" نیست. با این وجود هرگونه ایراد و انتقاد انشائی از ناحیه ما که ایرانی هستیم و فارسی زبان مادری ماست با این جوان فاضل هندی که قطعا زبان مادریش اردو بوده بی انصافی است و ما باید قلبا از او قدردانی کنیم...
