مامور قطار
اریک لومکس نویسنده این کتاب یک مؤلف حرفه ای نبود. او در جوانی عاشق خطوط آهن، قطار و لوکوموتیو بخار بود. با شروع جنگ جهانی دوم در عنفوان جوانی به دایره جنگ کشیده شده و در سنگاپور که از مستعمرات بریتانیا بشمار میرفت اسیر نیروهای ژاپنی شده بود. در لابلای این کتاب اطلاعات دقیقی در باره تاریخ، زمان ، نام افراد نظامی و درجات آنها بچشم خواننده خواهد رسید. بدیهی است که جزئیات زیادی در باره ماشین های بخار و قطارهای اولیه در این کتاب ذکر شده است. این کتاب در سال ۱۹۹۵ میلادی بچاپ رسید و از آن تاریخ ببعد بطور دائمی تجدید چاپ شده است. از همان اولین چاپ کتاب این کتاب در راس پر فروش ترین کتابها قرار گرفت.
قسمت اعظم این کتاب در پایان جنگ در سال ۱۹۴۵ در سنگاپور دست نویس شده بود. بنابراین این کتاب شرح حال زندگی او در زمان پیری و درماندگی نوشته نشده بود. او در آنموقع در سنگاپور تازه از زندان های مخوف ژاپنی که در آن جز شکنجه، گرسنگی دائمی ، کار طاقت فرسا و امراض مختلف چیز دیگری نبود زنده بیرون آمده و برای مدت کوتاهی به استراحت و مداوا مشغول بود.
اطلاعاتی که اریک لومکس در این کتاب بدست میدهد بسیار دقیق و حساب شده است. مترجم این کتاب به خود این زحمت را هموار کرده که صحت و سقم مطالب این کتاب را محک بزند. با استفاده از کتابخانه مفصل موزه سلطنتی جنگ در لندن و منچستر ، میتوان به جرات اذعان کرد که تمام مطالب این کتاب مستند بوده و واقعیت داشته است. مترجم از آرشیو بزرگ عکسهای مربوط به شرق دور دیدن کرده و اجازه کپی کردن عکسهائی که در متن کتاب مشاهده میشود دریافت داشته است. این عکسها در متن کتاب اصلی بعلت قانون کپی رایت که شرکتهای ناشر کتاب را از چاپ آنها و در دسترس قرار دادن آنها برای خوانندگان منع میکند وجود نداشته و چون این قانون شامل حال کتابهائی که بفارسی ترجمه میشوند نمیگردد خوانندگان پارسی زبان بعکس خوانندگان اروپائی و آمریکائی از مزیت دیدن و تطابق این عکسها بهره حاصل میکنند. تمامی این عکس ها واقعیت داشته و هیچ کدام جنبه تزئینی ندارند.
در چند فصل اول کتاب اریک لومکس به دوران کودکی و نوجوانی خود اشاره دارد و به تفصیل در باره لوکوموتیو های بخار صحبت کرده و اطلاعات جالبی بدست میدهد. کسانی که مانند مترجم سالخورده این کتاب قطارهائی که با نیروی بخار در ایران حرکت میکرد بخاطر دارند شاهد هستند که این قطار ها با وجود دود و بخاری که از آنها متصاعد میشد از نظر زیبائی با قطار های برقی و دیزلی امروزه قابل مقایسه بود. حدود هفتاد سال پیش من با یکی از این قطار ها از تهران به مقصد بندر شاه مسافرت کرده بودم. من کودکی بیش نبودم ولی جزئیات این قطار و لوکوموتیو آنرا بخوبی بیاد دارم. با وارد شدن به تونل ها ، تمام شیشه ها میبایستی بالا کشیده شده و بسته شوند در غیر اینصورت دود و بخاری که از لوکوموتیو بر میخواست کوپه ها پر میکرد. تهران در آن موقع فقط یک ایستگاه قطار داشت که در جنوب شهر واقع شده بود. منظره غروب آفتاب برای مسافرینی که در غروب به ایستگاه وارد میشدند وصف نا پذیر بود. خط آهن که تا افق ادامه پیدا میکرد در انعکاس انوار خورشید بصورت جیوه در آمده و میدرخشید.
فصول بعدی کتاب شرح حال نویسنده در جنگ بیحاصلی بود که تمام کره زمین را بخاک و خون کشانده بود. اسارت هزاران هزار سرباز در شرق دور توسط ژاپنی ها و فجایعی که این ملت در جنگ مرتکب شدند بتصویر کشیده شده است. ژاپنی ها که بدون شک مؤدب ترین ملت دنیا هستند جنایاتی را در حق اسیران دست و پا بسته مرتکب شدند که در تاریخ چنین جنایاتی ثبت نشده بود.
