پلام در این کتاب کوشیده است تا وجه تمایزی قایل شود بین آنچه وی ‹‹گذشته›› می‌خواند و آنچه ‹‹تاریخ›› به مفهوم نوین آن در روزگار ما می‌داند. از دیدگاه پلام، ‹‹گذشته›› روایتی از رویدادهای تاریخی است که ارباب قدرت در هر جامعه آن را برای تداوم استیلا و استثمار به کار می‌گیرند. این ‹‹گذشته›› به نظر او از راه نهادهای تاریخی، وقایع‌نگاری و دیگر تمهیدات تاریخی از جانب مراجع قدرت اعم از سلسله‌های حاکم، طبقه‌ی اشراف و اعیان و دیگر گروه‌ها همچون ارباب کلیسا و دیگر مقامات را تضمین کند و مردمان را وادارد تا این سروری ارباب قدرت را بپذیرد و موجه بدانند. در مقابل، وی براین باور است که جربان تاریخ‌نگاری نوبن تدریجا از یوغ این گذشته و آلات و ابزار توجیه سروری رسته است و به جانب جریان آزاداندیشانه‌ای سوق یافته که مآلا آدمی را از بندگی مراجع قدرت و ابزار کسب مشروعیت‌شان نجات می‌دهد و به ما آدمیان در همه‌ی جامعه‌ها اجازه می‌دهد تا واقعیت رویدادهای تاریخی را به درستی و بدون اعمال غرض‌ها و شائبه‌های توانگران و قدرتمندان و نهادهای مدافع ایشان دریابیم و به تحلیل و شناخت چرایی جریان‌های تاریخی پی‌ببریم.
