از طهران تا عکا: بابیان و بهائیان در اسناد دوران قاجار
نویسنده: عباس امانت، فریدون وهمن
این کتاب شامل بخشی از تاریخ دوران اولیّه‌ی نهضت بابی و بهائی بر اساس بیش از هفتاد سند دولتیِ دوران قاجاریه است که بخش بزرگی از آن برای نخستین بار انتشار می‌یابد.
اسناد این کتاب نیم قرن تاریخ پرنشیب و فراز این نهضت را از زمان مهاجرت ناخواسته‌ی گروهی از بابیان به بغداد در سال ۱۸۵۳ تا تبعید نهایی آنان به عکا در فلسطین در سال ۱۸۶۹ در بر دارد. این اسناد از جانبی گویای شواهدی از هراس و سو‌ءظن ناصرالدین‌شاه و مقامات دولتیِ ایران نسبت به این گروه است و برای نخستین بار چگونگی مبارزه‌ی دولت ایران را با این نهضت در این دوره آشکار می‌سازد. دولت ایران که می‌کوشید ارتباط رهبران برجسته‌ی این نهضت را با پیروان بابی ایشان در ایران قطع کند، سرانجام با کمک دولت عثمانی موفق شد تا بابیان را از بغداد به ادرنه و سپس به قلعه‌ی نظامی عکا در سرزمین فلسطین تبعید نماید.
اسناد این کتاب همچنین گویای پویایی درونی این آیین نیز هست و می‌نماید که چگونه اختلاف نظر در رهبری بین بهاءالله و برادر ناتنی او صبح ازل، موجب شکافی ژرف در این نهضت شد و سرانجام منجر به جدایی بین دو جریان بهائی و ازلی گردید. پس از این جدایی بود که بسیاری از بابیان به افکار نوین بهاءالله، که در دیانت امروزین بهائی بازتاب یافته، گرایش یافتند.
این اسناد همچنین گوشه‌هایی از مشکلات بابیان و بهائیان را در مصر و عشق‌آباد می‌نمایاند.
بخش آخر کتاب شامل نامه‌ها و فرامین شخصی ناصرالدین‌شاه در مورد بابیان و بهائیان و دغدغه‌های وی از گسترش این آیین در داخل و خارج مرزهای ایران است. این اسناد همچنین شاهد آن است، که شاه از طرفی از نظر ملاحظات کشوری و از طرف دیگر به خاطر آزارها و کشتار بهائیان غالباً به تحریک مقامات مذهبی همواره در تنگنا قرار داشت.
تمامی اسناد این کتاب توسط مؤلفین ویرایش و حاشیه‌نویسی شده، به اضافه کتاب شامل دو مقدمه‌ی جامع است که زمینه‌ی تاریخی و اسنادی کتاب را می‌نمایاند.
